Chociaż Taijiquan wygląda na sztukę miękką i powolną, to jednak ćwicząc poprawnie, można z każdym dniem rozwijać siłę wewnętrzną. Jest to jednakże dość powolny proces. Aby go przyspieszyć, mistrzowie Tai Chi wprowadzają do nauki trening siły, którego znaczenie uzmysławia nam stare powiedzenie Taiji: 'Jeśli ćwiczysz Taijiquan, a nie ćwiczysz gong (ćwiczenia siły lub energii), marnujesz swój czas niezależnie od tego jak ciężko ćwiczysz.' ('Lian quan bu lian gong, dao lao chang kong')

Każdy styl Taijiquan posiada swój własny trening siłowy, który nie jest znany osobom z zewnątrz. Byłem zaskoczony gdy zobaczyłem fotografię pewnego praktyka, który leżał na ziemi, a jeden z jego uczniów z wysokości 2-3 metrów skakał mu na brzuch. Ów ćwiczący trenował pewien rodzaj twardego qigong, który pozwalał mu na przyjęcie mocnych uderzeń bez odczuwania bólu. Chociaż większość treningu siłowego ma na celu zwiększenie siły wewnętrznej, to jednak większa część praktyków Taiji próbuje neutralizować nadchodzącą siłę poprzez koliste i spiralne ruchy.

Są dwa rodzaje treningu siłowego w stylu Chen Taijiquan: jeden z nich polega na wykorzystaniu przyrządów, drugi obchodzi się bez nich. Pierwszy jest poniekąd destrukcyjny dla ciała dlatego nadaje się do treningu tylko dla osób przed 50 rokiem życia. Drugi to po prostu ćwiczenia qigong, które znacząco poprawiają zdrowie i ogólną sprawność i mogą je wykonywać osoby w każdym wieku.

A) Zhan-Zhuang (Statyczne pozycje)

Pierwszy rodzaj wzmacniających ćwiczeń siłowych, które nie wymagają żadnych przyrządów to Zhan-Zhuang. Te statyczne pozycje są w rzeczywistości ćwiczeniami qigong, noszącymi różne nazwy w zależności od różnych stylów Qigong, jak na przykład: Yi-quan Qi-gong, Wu-ji Qi-gong czy Qi-gong Żelaznej Koszuli.

Statyczne pozycje mogą znacznie zwiększyć siłę wewnętrzną. Ćwicząc Zhan-Zhuang przez pewien czas (rok lub dwa, w zależności od ilości czasu jaki się na to ćwiczenie poświęca) można poczuć jak siła wewnętrzna przemieszcza się od stóp w górę, poprzez kości, przez nogi i kręgosłup do rąk. Podczas treningu Taijiquan ruchy stają się wypełnione wewnętrzną siłą. Można dzięki temu osiągnąć to o czym mówią klasyki Taiji: 'Jing jest zakorzeniony w stopach, wyzwalany przez nogi, kierowany przez talię i manifestowany w rękach.'

Zhan zhuang może zwiększyć siłę przenoszoną przez kości, a więc może je wzmocnić. Jeden z moich wcześniejszych nauczycieli posiadał tak wielką siłę wewnętrzną, iż potrafiłem w czasie treningu pchających dłoni lub aplikacji bojowych poczuć, że jego kości są twarde jak stal.

W Taijiquan trening Zhan Zhuang i sekwencja wzajemnie się uzupełniają. Sekwencja Taiji pozwala rozluźnić wszystkie stawy, tak że Qi (bioelektryczność) może swobodnie krążyć w ciele. Zhan Zhuang pomaga sprowadzić Qi do dan-tian, a następnie także do stóp, by później wysublimować ją i przekształcić w wewnętrzną siłę. Trening Zhan-zhuang nudzi początkujących, ponieważ ich stawy są sztywne, co uniemożliwia wyczuwanie krążenia Qi. Osoby, które ćwiczą Taijiquan przez kilka lat i potrafią rozluźnić swoje stawy najbardziej cieszą się korzyściami jakie niesie trening Zhan-zhuang. Potrafią po prostu stanąć prosto (głowa i tors wyprostowane, kolana lekko zgięte, biodra ugięte, krocze zaokrąglone, klatka piersiowa lekko zapadnięta, łokcie i barki opuszczone), rozluźnić się i skoncentrować się utrzymywaniu linii centralnej, ich Qi jest w stanie swobodnie krążyć.

Z trzech pozycji statycznych opisanych w innym moim artykule zatytułowanym 'Jak rozwinąć Qi i siłę wewnętrzną' jest jedna, najbardziej przydatna, w której stoimy z obiema rękami uniesionymi przed klatką piersiową tak jakbyśmy trzymali balon. Gdy obie ręce są uniesione przed klatką piersiową linia centralna przenosi się lekko w tył, co powoduje lepsze wyprostowanie ciała, wciągnięcie pośladków oraz automatyczne zamknięcie odbytu. Dzięki temu osiągamy lepszy przepływ Qi i Jing.

Jeśli chodzi o oddychanie w Zhan-zhuang, to w zupełności wystarczy oddychać naturalnie, aby pozostać bardziej rozluźnionym. Można także stosować oddech brzuszny, (Więcej szczegółów w innym artykule autora pt. 'Rotacja Dan-tian') jeśli masz opanowany ten sposób oddychania możesz swobodnie poruszać brzuchem bez negatywnego wpływu na rozluźnienie.

Wielu nauczycieli Taiji nie naucza Zhan-zhuang. Niektórzy nawet są przeciwni temu treningowi, uważając, że może on usztywnić nasze nogi. Ja natomiast mocno wierzę w powiedzenie: 'Jeśli nie ćwiczysz Zhan-zhuang nie będziesz w stanie zrozumieć czym jest wewnętrzna siła', ponieważ nie będziesz w stanie odczuć wewnętrznej siły, jej ruchu z kości do kości oraz tego jak jest ona silna.

B) Bai Ba Qi Gong Zhuang

W pierwszej sekwencji Chen Taijiquan jest kilka, a w drugiej bardzo wiele technik z 'fa-jing' (wyzwalaniem siły), które wykonuje się zdecydowanie szybciej i silniej niż pozostałe ruchy. Przyczyna tego jest prosta: chcemy odrzucić daleko przeciwnika w pchających dłoniach, albo uderzyć go silnie podczas walki tak, by stracił ochotę lub możliwość kontrataku. Fa-jing wymaga sporej ilości treningu zanim będzie mógł być wykonywany poprawnie.

W tym kontekście, Bai Ba Qi-gong Zhuang (Sto powtórzeń pozycji Qi-gong), które jest ćwiczeniem wyzwalania siły, pomaga dobrze wykorzystać siłę rozwiniętą i zgromadzoną dzięki ćwiczeniu Zhan-zhuang lub sekwencji Taiji. Fa-jing, jak wiemy jest szybki i silny, wymaga więc dobrej koordynacji całego ciała: rąk, torsu, nóg, aby można było wytworzyć sprężystą i wybuchową siłę. Powtórzenia ruchów w Bai Ba Qi Gong zhuang mogą nam w tym znacznie pomóc. Trening ten niesie także korzyści dla naszego zdrowia. Dzięki niemu - gdy tylko potrafimy zaangażować Dan-tian (obszar dolnego brzucha) - możemy stymulować pracę narządów wewnętrznych poprzez ruch obrotowy.

Bai Ba Qi-gong Zhuang jest łatwe w nauce, gdyż zawiera tylko dwa ruchy. Ćwiczenie to wygląda następująco. Stajemy w pozycji łuki i strzały z lewą nogą z przodu, 60% ciężaru na nodze przedniej, 40% na nodze tylnej. Następnie przenosimy obie ręce na zewnątrz przed klatkę piersiową z dłońmi zwróconymi wnętrzem do przodu. (Lewa ręka jest z przodu, z palcami zwróconymi pod kątem do góry i w prawo, prawa jest nieco poniżej z palcami skierowanymi w pod kątem w lewo i w górę.) Trzymamy obie ręce w łuku.

# Ruch 1:
Zamykamy palce i kciuki dłoni tworząc pięści (jakbyśmy coś chwytali). Skręcamy się w prawo o 45 stopni i przenosimy ciężar na tylna nogę (Gdy kończymy przenosić ciężar zakańczamy skręt ciała. Teraz ciężar jest rozłożony tak: 40% na nodze przedniej, 60% na nodze tylnej.); w tym samym czasie przenosimy obie pięści w dół (shun chan, co znaczy obracamy ręce aby wnętrze pięści było zwrócone do góry) poprzez lekki okrężny ruch do dolnych partii klatki piersiowej (tak jakbyśmy ciągnęli przeciwnika na siebie). Staramy się cały czas trzymać ręce zaokrąglone. Wykonując ten ruch robimy wdech, lewa strona Dan-tian porusza się w dół, po łuku w lewo, razem z pięściami.

# Ruch 2:
Obracamy przedramiona tak, że dłonie obu pięści zwrócone są na dół, w tym samym czasie rozprostowujemy (opuszczamy) nadgarstki (zhuo wan) tak, aby nasada dłoni skierowana była w dół zanim otworzymy pięści i wypchniemy je szybko (uwalniając siłę aby wypchnąć przeciwnika) po łuku w górę i w prawo do pozycji początkowej. W tym czasie robimy wydech, a prawa strona Dan-tian porusza się po łuku w prawo i w górę.

W ten sposób ręce zatoczyły ukośny okrąg przed torsem (podobny okrąg zatoczył dan-tian w dolnej części torsu). To jest jedno powtórzenie ćwiczenia. Początkującym zaleca się powtórzenie tego ćwiczenia tylko 36 razy przez pierwszy miesiąc treningu. Jeśli wszystko jest w porządku (brak dyskomfortu czy bólu) można dodawać po jednym powtórzeniu aż osiągniemy 100 powtórek dziennie.

Inna wersja Bai Ba Qi Gong Zhuang jest bardziej skomplikowana ale wszechstronniejsza. Stajemy w pozycji łuku i strzały z rękami jak w poprzednim ćwiczeniu. Zamiast przenosić obie ręce tylko zamykamy lewą pięść, skręcamy się w lewo, aby przenieść lewą pieść przed klatkę piersiową i w tym samym czasie przemieszczamy prawy łokieć (który w ten sposób ściąga rękę do wysokości górnej klatki piersiowej, z palcami zwróconymi w lewo i prawą dłonią zwróconą wnętrzem w lewo i w przód) na zewnątrz, a następnie bardzo szybko wypychamy prawą dłoń na zewnątrz aby uderzyć w przód. (Zwróć uwagę na fakt, że kiedy lewa pięść jest w połowie drogi w stronę ciała, to w tym czasie prawy łokieć wysuwa się w przód. Lewa pięść jest wtedy tuż pod prawym łokciem.)

Następnie zamykamy prawą dłoń w pięść. Skręcamy się w prawo aby przenieść prawą pieść pod klatke piersiową, przesuwamy lewy łokieć na zewnątrz i uwalniamy lewą dłoń zanim wypchniemy ją szybko aby uderzyć do przodu. (Obie dłonie powinny uderzać w to samo miejsce.)

Zastosowanie tego jest takie: Ściągasz przeciwnika jedną ręką i uderzasz go drugim barkiem, łokciem, ręką w zależności od okoliczności. Cały ruch powstaje w dan-tian przy współpracy bioder i nóg. Gdy opanujesz tę technikę lepiej zrozumiesz powiedzenie Taiji: 'Możesz wyzwalać siłę z tych części ciała: dłonie, nadgarstki, łokcie, barki, plecy, talia, biodra, kolana i stopy. Twoja siła pochodzi z talii, która obejmuje dan-tian.'

C) Długi kij

O ile ćwiczenia opisane powyżej mogą znacząco zwiększyć Twoją siłę wewnętrzną, o tyle trening z przyrządami to jeszcze większy krok na przód. W rzeczywistości trening siłowy przede wszystkim odnosi się do treningu z przyrządami.

Z różnych przyrządów, które używa się w treningu Taiji takich jak stalowa tuba, kij Taiji, kula Taiji, bęben Taiji, długi kij uchodzi za najbardziej efektywne narzędzie, gdyż pozwala na doskonały trening dan-tian. Długi kij może pomóc przenieść jing z dan-tian do stóp i do rąk. Ćwicząc regularnie z długim kijem można znacznie zwiększyć siłę dan-tian oraz sprawić, że wyzwalanie siły będzie jak eksplozja. Osoby, które potrafią dobrze użyć siły generowanej w dan-tian posiadają bardzo mocne podbrzusze, które w dotyku przypomina nadmuchaną piłkę do koszykówki. Aby osiągnąć silną energię produkowaną z dan-tian wymagane jest minimum 5 - 7 lat treningu.

Jest wiele różnych ćwiczeń z długim kijem (o wymiarach: ok. 3-4 m długości oraz ok. 3,5 - 4 cm średnicy). Można też po prostu używać drewnianego karnisza o tej długości i średnicy. (Użyj mniejszego drąga jeśli jest Ci za ciężko lub zacznij od kija mniejszych wymiarów i potem zmień na większy.)

Stań w pozycji odwrotnej do prawej pozycji łuku i strzały (stań w prawej pozycji łuku i strzały, po czym skręć się lewo i przenieś ciężar na tylną nogę). Chwyć drąg. Lewa ręka znajduje się blisko końca drąga wnętrzem zwrócona w dół, prawa ręka trzyma drąg wnętrzem zwrócona do góry w odległości równej długości ramienia od lewej ręki. Skręć ciało w prawo, obróć i przesuń lewą rękę blisko prawej (która jest nieruchomo ale pozwala na swobodne przesuwanie się kija w jej uchwycie) aby wykonać dźgnięcie do przodu. Teraz Twoja lewa ręka jest zwrócona wnętrzem do góry. Zrób wydech w czasie tego ruchu i poruszaj dan-tien po łuku w prawo przekazując siłę do lewej ręki.

Obróć ciało w lewo, obróć lewą rękę i szybko pociągnij kij w tył do pozycji początkowej. W czasie tego ruchu robisz wdech, dan-tien wraca po łuku lewo ciągnąc rękę i kij.
Ćwiczenie to jest bardzo proste, zawiera tylko dwa ruchy: dźgnięcie w przód i pociągnięcie w tył. (Ćwiczenie należy również wykonywać analogicznie w odwrotnej pozycji - z lewą nogą z przodu). Początkujący powinni oba ruchy wykonywać powoli bez fa-jing. Po pewnym czasie mogą wykonywać ruchy szybko z emisją siły.

D) Metalowa Tuba

Następne ćwiczenia wymagają użycia metalowej tuby o średnicy nieco większej od średnicy własnych nadgarstków. Tuba może być wypełniona żwirem o wadze dopasowanej do własnych możliwości.

Stań w pozycji jeźdźca, chwyć jeden koniec tuby lewą ręką i połóż drugi koniec na prawym przedramieniu. Skręć ciało w lewo (przenieś ciężar ciała na prawą nogę aby uzyskać prawą pozycję łuku i strzały) aby wypchnąć prawą rękę na zewnątrz, następnie skręć się w prawo (przenieś ciężar ciała na lewą nogę) i przenieś rękę do tyłu. Lewa ręka trzymająca tubę porusza się zgodnie z ruchem prawej ręki.

Przypomina to wykonywanie pojedynczej pchającej dłoni z obciążonym przedramieniem. Wykonujesz Pchnięcie (An), Odparowanie (Peng), Ściągnięcie (Lu) i ponownie pchnięcie. Powtórz całość 20-30 razy po czym zmień stronę. Ciężar spoczywający na ręce zwiększy znacznie ich siłę i pozwoli Ci rozbudować energię Peng w ręce.

E) Kula Taiji

Kula Taiji może być wykonana z metalu i mieć rozmiar piłki futbolowej lub koszykowej wypełnionej gliną lub żwirem. Kula Taiji jest używana głównie do zwiększenia siły rąk. Stojąc w pozycji jeźdźca podnosimy kulę w jednej ręce, wyciągamy ją w stronę ściany i toczymy ją po ścianie obracając odpowiednio rękę. Ponieważ cały ruch jest kontrolowany przez talię ćwicząc kulę Taiji rozwijamy także siłę całego ciała.

Podsumowanie

Trening siłowy gra ogromną rolę w rozwoju naszej siły wewnętrznej, dając nam przewagę w pchających dłoniach i sparringu. Bez wątpienia Ci, którzy posiadają wielką moc wewnętrzną są trudnymi przeciwnikami. Statystyki jednoznacznie pokazują, że te drużyny chińskie, które przed zawodami pchających dłoni spędzały większość czasu na treningu siłowym zdobywają później więcej złotych medali niż inni.

Trening siłowy nie ma złego wpływu na rozluźnienie, które jest podstawą Taijiquan. Rozluźnienie oznacza po prostu nieużywanie tępej brutalnej siły oraz rozluźnienie i rozciągnięcie wszystkich stawów. Początkujący nie potrafią unikać wykorzystywania brutalnej siły stąd mówi się im żeby nie używali siły (pochodzącej głównie z napięcia mięśni). Po osiągnięciu wyższego poziomu, gdy są w stanie być 'song' powinni uczyć się efektywnego używania siły. Tego właśnie uczy trening siłowy w Taijiquan.

Powiedzenie 'używaj umysłu a nie siły' powinno być lepiej wyjaśnione. Słowo 'siła' oznacza brutalną tępą siłę, która z łatwością może być wykorzystana przez przeciwnika, a nie siłę wewnętrzną. Osiągnąwszy wielką siłę wewnętrzną nie ma żadnych powodów by jej nie używać w celu zdobycia przewagi. Gdy jednak wykorzystujemy siłę, wykorzystujemy umysł do tego by kierować ruchem. Gdy umysł i ciało są zjednoczone możemy wygenerować olbrzymią wybuchową siłę. To jest właśnie to o czym mówią klasyki Taiji: 'Gdy używasz wewnętrznej siły Twój Jing powinien być jak hartowana stal, nie ma niczego czego nie mogłaby ona zniszczyć'.

Artykuł przetłumaczono i opublikowano za zgodą autora. Artykuł ukazał się w 2 i 3 numerze Magazynu Chen Taiji

Źródło: http://www.geocities.com/tukylam/strength.htm